Οι Ασκητές Πατέρες της Εκκλησίας διακρίνονταν για την συνοπτικότητα και την ακρίβεια στον γραπτό τους λόγο. Είχαν μοναδικό σκοπό να μυήσουν στην αληθινή ζωή.
Η αληθινή ζωή είναι το ζητούμενο για τον καθένα από εμάς. Μη διαβάσεις γρήγορα το κείμενο που ακολουθεί. Καλύτερα θα ήταν να μην το δεις σαν κείμενο, αλλά σαν χωράφι. Οι λέξεις είναι φυτεμένες με σειρά και νόημα. Μπες και γεύσου από τους καρπούς και θα δεις ότι θα χορτάσει η ψυχή σου.
«Ἐάν ἔχης τί περισσότερον τῆς ἡμερινῆς σου χρείας, δός αὐτό εἰς τόν πτωχόν, καί δεῦρο μετά παῤῥησίας πρόσφερον τάς προσευχάς σου, ἤγουν λάλησον μετά τοῦ Θεοῦ, ὡς υἱός μετά πατρός. Κανέν ἄλλο δέν δύναται νά πλησιάσῃ τόσον τήν καρδίαν εἰς τόν Θεόν, ὅσον ἡ ἐλεημοσύνη· καί κανέν ἄλλο δεν προξενεῖ ἄκραν ἀταραξίαν εἰς τόν νοῦν, ὅσον ἡ ἐκούσιος πτωχεία. Κάλλιον σοί εἶναι νά ὀνομάζησαι παρά ἄλλων ἀμαθής διά τήν ἀπλότητά σου, παρά σοφός καί τέλειος κατά τόν νοῦν διά τήν δόξαν τῶν ἀνθρώπων.» (Ἰσσάκ Σύρου Ἀσκητικά, Λόγος ΚΗ΄ «Περί ἀγάπης Θεοῦ, καί ἀπαρνήσεως κόσμου, καί τῆς εἰς αὐτόν τόν Θεόν ἀναπαύσεως»)
Καθώς διάβαζες, η ψυχή σου ρωτούσε και ο Άγιος απαντούσε. Ο Άγιος πήρε την ψυχή από το χέρι, την έβαλε στον κήπο της εμπειρίας του, την ξενάγησε και της έδωσε καρπούς για να χορτάσει.
Ας δούμε μαζί τι μπορεί να είπαν η ψυχή και ο Άγιος.
Ψυχή: Ο Θεός δεν ακούει την προσευχή μου.
Άγιος: Έχεις κάτι παραπάνω από ό,τι χρειάζεσαι σήμερα. Αυτό που σου περισσεύει δώσε το σε κάποιον που του λείπει.
Ψυχή: Εάν το κάνω, θα με ακούσει ο Θεός;
Άγιος: Εάν το κάνεις, θα έχεις το θάρρος να προσφέρεις την προσευχή σου στον Θεό.
Ψυχή: Να προσφέρω προσευχή;
Άγιος: Ναι, η προσευχή προσφέρεται στον Θεό. Είναι το δώρο σου. Εσύ προσφέρεις προσευχή και ο Θεός σου μιλάει. Έτσι γίνεται η συνομιλία με τον Θεό.
Ψυχή: Βαρύ πράγμα να μιλάς με τον Θεό.
Άγιος: Είναι πολύ βαρύ. Αλλά δες την ευεργεσία του Θεού προς εσένα. Θέλει να του μιλάς σαν παιδί προς τον πατέρα του.
Ψυχή: Πολύ όμορφο ακούγεται, αλλά πώς μπορώ να το πετύχω; Να μιλήσω στον Θεό όπως το παιδί μιλάει στον πατέρα του!
Άγιος: Ξέρει ο Θεός ότι είναι δύσκολο. Αφού δεν Τον βλέπεις, πώς να Τον αισθανθείς σαν Πατέρα; Κάπου εκεί μπαίνει η καρδιά. Τον Θεό θα τον αισθανθεί πρώτα η καρδιά σου σαν Πατέρα.
Ψυχή: Τώρα το έκανες άγιε μου ακόμα πιο δύσκολο! Πώς μπορώ να ελέγξω την καρδιά μου;
Άγιος: Κάθε φορά που κάνεις ελεημοσύνη, μια εσωτερική αλλοίωση συμβαίνει και με έναν μυσταγωγικό τρόπο η καρδιά σου, από μόνη της, πλησιάζει τον Θεό!
Ψυχή: Ναι, αυτό θα κάνω! Θα τηρήσω την συμβουλή σου.
Άγιος: Πρόσεξε όμως μην τυχόν βάλεις το μυαλό σου σε όλη αυτή τη διαδικασία. Θα κάνεις ελεημοσύνη, θα γίνεις και εσύ πτωχός και τότε θα ζήσεις κάτι πρωτόγνωρο. Ο νους σου θα ησυχάσει τελείως από λογισμούς του πονηρού. Για πρώτη φορά θα συναντήσεις μέσα σου τη σιωπή!
Ψυχή: Ο νους μου θα έχει πλέον σιωπή! Τέλεια! Όμως ζω στον κόσμο, και η συναναστροφή μου με τους ανθρώπους θα με αναγκάσει να σπάσω τη γλυκιά αυτή σιωπή. Πώς θα τα καταφέρω;
Άγιος: Όταν ο νους σωπαίνει από λογισμούς, γίνεσαι απλός στη σκέψη και κατά προέκταση και στην ίδια τη ζωή σου.
Ψυχή: Απλός να γίνω. Θα παρεξηγηθώ όμως. Εγώ είχα συνηθίσει να είμαι υπολογίσιμος παράγοντας στους γύρω μου. Είχα πάντοτε ισχυρή γνώμη και άποψη.
Άγιος: Να ξέρεις ότι λογισμοί εφήμερης δόξας, σε οδηγούσαν σε αυτό που περιγράφεις ως «υπολογίσιμος παράγοντας». Ήθελες να είσαι σοφός και τέλειος για να σε θαυμάζουν οι άλλοι.
Ψυχή: Και δηλαδή, πώς πρέπει να με βλέπουν οι συνάνθρωποί μου;
Άγιος: Εφόσον ησυχάσει ο νους από λογισμούς, γίνεσαι απλός στους τρόπους και στη σκέψη. Τότε οπωσδήποτε όσοι είναι κοντά σου θα σε βλέπουν σαν αμαθή και ίσως ασήμαντο. Εσένα όμως δεν θα σε νοιάζει πλέον η δόξα των ανθρώπων και όχι μόνο δεν θα λυπάσαι, αλλά επιστρέφοντας σε αυτά που λέγαμε στην αρχή, θα προσφέρεις καρδιακά την προσευχή σου στον Θεό, όπως ακριβώς ένα παιδί νιώθει τον πατέρα του!
Αυτός είναι διάλογος μίας ψυχής με έναν Άγιο μέσα από ένα κείμενο. Το ίδιο κείμενο μπορεί να οδηγήσει σε πολλές και διαφορετικές εκδοχές του παραπάνω διαλόγου. Μάλιστα, και εμείς μπορεί να διαβάσουμε το ίδιο κείμενο σε διαφορετικές στιγμές της ζωής μας και να παρατηρήσουμε με έκπληξη ότι θα προκύψουν διαφορετικοί διάλογοι της ψυχής και του Αγίου.
Εννοείται φυσικά, ότι τα αποτελέσματα αυτών των διαλόγων τα θέτουμε στον πνευματικό μας, για να είμαστε ασφαλισμένοι κάτω από την Χάρη του Θεού.
Ας έχουμε τις ευχές των Αγίων Πατέρων μας, αλλά και τις ευχές των πνευματικών μας. Αμήν.
